W zakładach, gdzie codziennie się wykorzystuje wózki widłowe, bezpieczeństwo jest decydującym wyznacznikiem higieny pracy. Jednym z najważniejszych elementów zapewniających jego zachowanie jest umiejętność odczytywania instrukcji dotyczących udźwigu. Tabele przedstawiają maksymalne dopuszczalne obciążenia w zależności od wysokości podnoszenia, zasięgu czy kąta przechyłu. Zagadnienie, jak czytać diagramy na wózki widłowe pojawia się przeważnie wśród nowych osób w branży. W tym artykule szczegółowo omówimy, w jaki sposób prawidłowo interpretować te dane, wskażemy jakie błędy są najczęściej popełniane i jak unikać ryzyka związanego z nadmierną wagą ładunku. Znajomość tych zasad to fundament organizacji z każdym wózkiem widłowym.
Jakie informacje zawierają diagramy na wózki widłowe?
Na diagramie przedstawione są trzy główne parametry dotyczące prawidłowego przewozu. W pierwszej kolumnie, licząc od lewej strony, zaznacza się wysokość podnoszenia w milimetrach. W innych kolumnach są liczby oznaczające największy dozwolony udźwig wyrażony w kilogramach. Natomiast w dolnym wierszu u podstawy diagramu znajdują się wartości odnoszące się do środka ciężkości ładunku w danym wózku widłowym (najczęściej od 500 do 1000 mm). Zmiana wysokości lub przesunięcie obiektu do przodu, jak można zauważyć, powoduje zmniejszenie dopuszczalnej masy. Tabele zazwyczaj są zamieszczone w instrukcji eksploatacji pojazdu i na tabliczce znamionowej.
Jak czytać diagramy UDT – krok po kroku
Poprawne odczytanie diagramu UDT wymaga znajomości dwóch spośród trzech uwzględnionych miar. Jeśli znana jest wysokość podnoszenia i środek ciężkości, plan wskaże maksymalny udźwig. Natomiast gdy wiadomo, jaki udźwig jest potrzebny i gdzie znajduje się środek ciężkości, można określić wysokość podnoszenia. Warto pamiętać, że środek ciężkości jest niezmienny i przypisany do konkretnego modelu wózka widłowego, niezależnie od ładunku. Jego wartość otrzymuje się poprzez podzielenie długości wideł przez 2. Wystarczy odnaleźć na tabeli punkt przecięcia się linii odpowiadających dwóm znanym parametrom – liczba w tej komórce będzie zawierać brakujący wynik.
Znaczenie prawidłowego odczytu diagramu dla bezpieczeństwa pracy
Korzystanie z diagramów na wózki widłowe przyczynia się do bezwypadkowej pracy w zakładzie. Błędne interpretacje prowadzą do potencjalnego uszkodzenia sprzętu lub ładunku, a nawet uszczerbku na zdrowiu pracowników. Każdy pojazd ma określony limit udźwigu, który zmienia się w zależności od wysokości podnoszenia i położenia środka ciężkości. Przekroczenie dopuszczalnych wartości naraża na przechylenie się wózka, zwłaszcza podczas manewrowania lub transportu ciężkich ładunków na podniesionych widłach. Regularnie sprawdzający tabele operatorzy pracują pewniej i efektywniej, ponieważ znają ograniczenia wyznaczone przez producenta. Pilnowanie miar z diagramów jest kwestią zapobiegawczą, ale poza tym, to też obowiązek wynikający bezpośrednio z przepisów Urzędu Dozoru Technicznego. Poważne zaniedbania kończą się konsekwencjami prawnymi oraz finansowymi w przypadku kontroli lub wypadku.
Już podczas wstępnych szkoleń operatorzy uczą się, jak interpretować tabele, bo to od nich zależy stabilność pojazdu, bezpieczeństwo ładunku i osób w bliskim otoczeniu. Każdy schemat to zestaw precyzyjnych danych, wskazujących na to, jaki ciężar może unieść wózek i na jaką wysokość. Diagramy służą przede wszystkim jako narzędzie do zmniejszenia ryzyka i utrzymania płynności w pracy. Znajomość limitów udźwigu wraz z umiejętnością ich szybkiej weryfikacji to kompetencje, bez których trudno sobie wyobrazić bezpieczną obsługę wózka widłowego. Dlatego każda operacja powinna zaczynać się od sprawdzenia tych parametrów – jest to prosta reguła w magazynach czy zakładach produkcyjnych.
